THIÊN VĂN HỌC CỔ TRUNG HOA

Nhân Tử Nguyễn Văn Thọ

» PHI LỘ

Chương 1: TẦM QUAN TRỌNG CỦA THIÊN VĂN HỌC TRUNG HOA

I. Điềm trời là cách thức Thượng Đế dùng để chỉ dạy vua chúa

II. Điềm trời việc người tương ứng với nhau

III. Thiên văn và lịch số

IV. Bầu trời là đài quan sát hạ giới

V. Thiên văn và quân sự

VI. Ảnh hưởng tâm lý của thiên văn

VII. Thiên văn với các triều đại Trung Hoa

Chương 2: ÍT DÒNG LỊCH SỬ VỀ THIÊN VĂN HỌC TRUNG HOA

I- Ít nhiều công trình của các thiên văn gia Trung Hoa qua nhiều thế hệ

II- Thiên văn Trung Hoa với những ảnh hưởng ngoại lai

III. Ít nhiều sách thiên văn Trung Hoa qua các thời đại

A. Sách thiên văn từ đời Chu đến đời Lương (thế kỷ 6)

B. Các sách thiên văn từ thời Lương (thế kỷ 6) đến đầu đời Tống (thế kỷ 10)

Chương 3: NHỮNG DỤNG CỤ DÙNG TRONG THIÊN VĂN HỌC TRUNG HOA

NHỮNG DỤNG CỤ THIÊN VĂN XƯA

1. Cây nêu và thổ khuê

2. Các dụng cụ đo thời gian

3. Ống vọng đồng và tuyền ki

4. Hồn nghi (Armillaires, Armillaries)

5. Hồn thiên tượng (globe céleste)

Chương 4: NHỮNG PHƯƠNG PHÁP KHẢO SÁT THIÊN VĂN CỦA TRUNG HOA

I. Phương pháp xem sao

II. Quan sát sao Bắc Đẩu

III. Xem sao nào qua kinh tuyến (tức là qua đỉnh đầu lúc ban chiều)

IV. Quan sát thiên tượng các ngày nhị phân, nhị chí

V. Quan sát sao Bắc Thần (Étoile polaire)

VI. Phép quan sát ngũ tinh

VII. Những điều cần biết khác

VIII. Phương pháp định toạ độ sao

Chương 5: DỊCH KINH VỚI THIÊN VĂN HỌC TRUNG HOA

I. Thái Cực và vòng Dịch với thiên văn học

II. Thái Cực là vũ trụ, là toàn thể (Tout); Quần tinh, vạn tượng là phân thể (parties du Tout).

III. Quan niệm Âm Dương trong thiên văn học

IV. Tứ Tượng với thiên văn học

V. Ngũ Hành với thiên văn học

VI. Từ các quẻ Dịch đến quan niệm vũ trụ bất đồng đẳng (Anisotropie) trong Thiên văn học (Univers anisotropes)

VII. Định luật biến thiên và sinh trưởng, thu tàng áp dụng vào thiên văn

VIII. Định luật tụ tán của Dịch áp dụng vào thiên văn

Chương 6: KHÁI LƯỢC VỀ THIÊN VĂN HỌC TRUNG HOA THEO VƯƠNG TRÍ VIỄN ĐỜI TỐNG

THIÊN VĂN ĐỒ

NHẬN ĐỊNH

Chương 7: KHÁI LƯỢC VỀ THIÊN VĂN THEO TƯ MÃ THIÊN THỜI TIỀN HÁN

Chương 8: THIÊN VĂN VÀ NHÂN VĂN TRONG KINH DỊCH

I. Tử Vi Viên

II. Thái Vi Viên

III. Nhị thập bát tú

IV. Thất chính

V. Sông Ngân Hà

Ghi chú: Đây vốn là loạt bài đã đăng tạp chí Phương Đông, các số 1 (tháng 7-1971), 2 (8-1971), 3 (9-1971), 4 (10-1971), 5 (11-1971), 6 (12-1971), 11 (5-1972), 15 (9-1972), 16 (10-1972), 22 (4-1973), 26 (8-1973), 27 (9-1973), 29 (11-1973), 33 (3-1974), 37 (7-1974), 42 (12-1974), 43 (1-1975).