KINH THI » mục lục » 1  2  3  4  5  6  7  8  9  10  11

9. TẦN NHẤT CHI THẬP NHẤT 秦 一 之 十 一

XA LÂN 車 轔 (Tần phong 秦 風 1)

TIỂU NHUNG 小 戎 (Tần phong 秦 風 ­• 3)

LIÊM HÀ 蒹 葭 (Tần phong 秦 風 4)

HUỲNH ĐIỂU 黃 鳥 (Tần phong 秦 風 6)

VÔ Y 無 衣 (Tần phong 秦 風 8)

VỊ DƯƠNG 渭 陽 (Tần phong 秦 風 9)

QUYỀN DƯ 權 輿 (Tần phong 秦 風 10)

☸

XA LÂN (Tần phong 1)

車 轔 (秦 風 第 一)

Hữu xa lân lân,                   有 車 轔 轔

Hữu mã bạch đân.            有 馬 白 顛

Vị kiến quân tử,                 未 見 君 子

Tự nhân chi linh.                寺 人 之 令

 (Phú dã)                   賦 也

     Xe xe cộ cộ nghênh ngang,

Lại thêm bầy ngựa trán khoang trắng ngần.

     Muốn vào bái yết tôn nhan,

Trước tiên phải thỉnh hoạn quan trình bày.

Phản (bản) hữu tất,       阪 有 漆

Thấp hữu lật.                 隰 有 栗

Ký kiến quân tử,                 既 見 君 子

Tịnh tọa cổ sắt;                  並 坐 鼓 瑟

Kim giả bất lạc,                  今 者 不 樂

Thệ giả kỳ trất (điệt).         逝 者 其 耋

 (Hứng dã)                興 也

     Cây sơn kia mọc lưng đồi,

Còn như cây lật ưa nơi đồng lầy.

     Công hầu đã giáp mặt này,

Đàn ca trống phách vui vầy cùng nhau.

     Hưởng đời nên hưởng cho mau,

Quang âm thấm thoát bạc đầu đến nơi.

Phản (bản) hữu tang,     阪 有 桑

Thấp hữu dương.           隰 有 楊

Ký kiến quân tử,                  既 見 君 子

Tịnh tọa cổ hoàng;             並 坐 鼓 簧

Kim giả bất lạc,                   今 者 不 樂

Thệ giả kỳ vong.                逝 者 其 亡

 (Hứng dã)                興 也

     Dâu kia mà mọc lưng đồi,

Còn như dương liễu ưa nơi đồng lầy.

     Công hầu đã giáp mặt này,

Trống rung, sáo trỗi, vui vầy cùng nhau.

     Hưởng đời nên hưởng cho mau,

Phù sinh như thể bóng câu qua vèo.

(Xa lân: 3 bài; 1 bài 4 câu, 2 bài 6 câu.)
 

TỨ THIẾT (Tần phong 2)

駟 驖 (秦 風 第 一)

Tứ thiết khổng phụ,               駟 驖 孔 阜

Lục bí tại thủ;                         六 轡 在 手

Công chi mị tử,                    公 之 媚 子

Tòng công vu thú.              從 公 于 狩

 (Phú dã)                   賦 也

     Bốn ngựa ô vừa cao vừa mập,

Người dong xe tay chắp sau cương.

     Sủng thần sau trước đường đường,

Cùng ngài săn bắn xênh xang dập dìu.

Phụng thời thần mẫu,          奉 時 辰 牡

Thần mẫu khổng thược;     辰 牡 孔 碩

Công viết tả chi,                   公 曰 左 之

Xả bạt tắc hoạch.               舍 拔 則 獲

 (Phú dã)                   賦 也

Muông đực đúng mùa chiều xua lại,

Muông đúng mùa to đại là to.

     Bắn muông trái cánh mới ưa

Vút tay một mũi tên đưa trúng liền.

Du vu bắc viên,                    遊 于 北 園

Tứ mã ký nhân (hiền);         四 馬 既 閑

Du xa loan biều,                  輶 車 鸞 鑣

Tải kiểm yết kiêu.               載 獫 歇 驕

 (Phú dã)                   賦 也

Săn bắn đoạn chơi bên vườn bắc,

Bốn ngựa băm phăm phắp nhởn nhơ.

     Nhạc loan xe nhẹ đong đưa,

Chở toàn chó hiếm cùng là yết kiêu.

(Tứ thiết: 3 bài, mỗi bài 4 câu.)
 

TIỂU NHUNG (Tần phong 3)

小 戎 (秦 風 第 三)

Tiểu nhung tiển thu,               小 戎 俴 收

Ngũ mộc lương chu;              五 楘 梁 輈

Du hoàn hiệp khu,                  游 環 脅 驅

Âm dẫn ốc tục,                       陰 靷 鋈 續

Văn nhân sướng cốc,            文 茵 暢 轂

Giá ngã kỳ chúc.                   駕 我 騏 馵

Ngôn niệm quân tử,             言 念 君 子

Ôn kỳ như ngọc;                  溫 其 如 玉

Tại kỳ bản ốc,                      在 其 板 屋

Loạn ngã tâm khúc!           亂 我 心 曲

 (Phú dã)                   賦 也

     Chiến xa khổ gọn vừa xinh,

Đòn xe sóng lượn năm vành da bao.

     Đai cương lồng xấp cương đào,

Vàng tô khoen thắng, lẫn vào hàm xe.

     Trục dài, xe trải hổ bì,

Ngựa kỳ, ngựa chúc, lông khoe sắc mầu.

     Chinh phu nhớ tới thêm sầu,

Chinh phu mỹ mạo ta đâu bây giờ?

     Chàng thời ván liếp thô sơ,

Em thời thương nhớ tơ vò niềm tây.

Tứ mẫu khổng phụ,            四 牡 孔 阜

Lục bí tại thủ;                        六 轡 在 手

Kỳ lưu thị trung,                    騏 騮 是 中

Qua ly thị tham.                     騧 驪 是 驂

Long thuẫn chi hiệp,            龍 盾 之 合

Ốc dĩ quyết nạp.                  鋈 以 觼 軜

Ngôn niệm quân tử,           言 念 君 子

Ôn kỳ tại ấp;                        溫 其 在 邑

Phương hà vị kỳ?               方 何 為 期

Hồ nhiên ngã niệm chi!          胡 然 我 念 之

 (Phú dã)                   賦 也

     Xe chàng bốn ngựa phây phây,

Sáu dây cương ngựa một tay chàng dòng.

     Kỳ, lưu, hai ngựa bên trong,

Qua, ly, hai ngựa song song bên ngoài.

     Thuẫn rồng đã ghép thành đôi,

Vòng khoen dây thắng chưa phôi ánh vàng.

     Nhớ chàng dạ những bàng hoàng,

Nhớ ai mỹ mạo bạt ngàn thành xa.

     Khi nào chàng trở lại nhà?

Nhớ chàng thắm thiết biết là mấy mươi?

Tiển tứ khổng quần,           俴 駟 孔 群

Cầu mâu ốc chuân;          厹 矛 鋈 錞

Mông phạt hữu uyển,        蒙 伐 有 苑

Hổ xướng lậu ưng,            虎 韔 鏤 膺

Giao xướng nhị cung,        交 韔 二 弓

Trúc bế cổn đằng.             竹 閉 緄 縢

Ngôn niệm quân tử,          言 念 君 子

Tải tẩm tải hưng;                載 寢 載 興

Yêm yêm lương nhân,       厭 厭 良 人

Trật trật đức âm.                秩 秩 德 音

 (Phú dã)                   賦 也

     Ngựa chàng giáp thắng hẳn hoi,

Cầu mâu ba chẽ sáng ngời vàng tô.

     Khiên chàng lông vẽ nên hoa,

Bao cung da hổ bạc tra phía ngoài.

     Trong bao cung chập một đôi,

Lồng trong kẹp trúc, cánh gài sẵn dây.

     Nhớ chàng lòng dạ khôn khuây,

Nhớ đêm khi ngủ, nhớ ngày khi chong.

     Nhớ ai đi mấy thong dong,

Nết na thuần cẩn, tiếng lừng gần xa.

(Tiểu nhung: 3 bài, mỗi bài 10 câu.)
 

LIÊM HÀ (Tần phong 4)

蒹 葭 (秦 風 第 四)

Liêm hà thương thương,     蒹 葭 蒼 蒼

Bạch lộ vị sương;               白 露 為 霜

Sở vị y nhân,                        所 謂 伊 人

Tại thủy nhất phương.       在 水 一 方

Tố hồi tùng chi,                   溯 洄 從 之

Đạo trở thả trường;            道 阻 且 長

Tố du tòng chi,                    溯 游 從 之

Uyển tại thủy trung ương.     宛 在 水 中 央

 (Phú dã)                   賦 也

     Bờ lau bụi lách xanh xanh,

La đà mọc trắng, đã thành giá sương.

     Người đi sông nước mênh mang,

Ngược dòng nước biếc tìm đàng ta theo.

     Sông sâu nước xiết khó chèo,

Tìm chàng ta lại tính chiều bơi xuôi.

     Ngược xuôi ta chẳng kịp người,

Giữa dòng thanh thả kìa ai một chèo.

Liêm hà thê thê,                     蒹 葭 淒 淒

Bạch lộ vị hi;                          白 露 未 晞

Sở vị y nhân,                        所 謂 伊 人

Tại thủy chi mi.                    在 水 之 湄

Tố hồi tùng chi,                    溯 洄 從 之

Đạo trở thả tê;                      道 阻 且 躋

Tố du tòng chi,                    溯 游 從 之

Uyển tại thủy trung chi.          宛 在 水 中 坻

 (Phú dã)                   賦 也

     Bờ lau bụi lách tốt tươi,

La đà móc trắng chưa vơi giọt sầu.

     Người đi ven dải sông sâu,

Ta chèo ngược nước ngõ hầu tìm ai.

     Sông sâu nước xiết khó bơi,

Tìm chàng ta lại tính xuôi theo dòng.

     Ngược xuôi nào thấy vân mòng,

Bóng ai trên bãi, giữa dòng thảnh thơi.

Liêm hà thê thê,                    蒹 葭 采 采

Bạch lộ vị dĩ;                         白 露 未 已

Sở vị y nhân,                        所 謂 伊 人

Tại thủy chi thủy.                 在 水 之 涘

Tố hồi tùng chi,                    溯 洄 從 之

Đạo trở thả hữu;                  道 阻 且 右

Tố du tòng chi,                    溯 游 從 之

Uyển tại thủy trung chỉ.          宛 在 水 中 沚

 (Phú dã)                   賦 也

     Bờ lau bụi lách xanh tươi,

Đầu cành móc trắng bời bời chưa tan.

     Người đi bến nước mênh mang,

Ngược dòng nước biếc, tìm đàng ta theo.

     Dòng sông quanh quất khó chèo,

Tìm chàng ta lại liệu chiều bơi xuôi.

     Ngược xuôi chẳng kịp được người,

Bóng ai trên bãi chơi vơi giữa dòng.

(Liêm hà: 3 bài, mỗi bài 8 câu.)
 

CHUNG NAM (Tần phong 5)

終 南 (秦 風 第 五)

Chung Nam hà hữu?          終 南 何 有

Hữu điều, hữu mai.             有 條 有 梅

Quân tử chí chỉ,                   君 子 至 止

Cẩm y hồ cừu;                    錦 衣 狐 裘

Nhan như ốc đan,              顏 如 渥 丹

Kỳ quân dã tai!                    其 君 也 哉

 (Hứng dã)                興 也

     Chung Nam cao ngất những gì?

Điều, mai phơi phới có bề xanh tươi.

     Vui chân quân tử qua chơi,

Trang nghiêm áo gấm phủ ngoài áo lông.

     Mặt người mơn mởn ánh hồng,

Rõ ràng đáng mặt mây rồng vậy vay?

Chung Nam hà hữu?         終 南 何 有

Hữu kỷ, hữu đương.         有 杞 有 堂

Quân tử chí chỉ,                  君 子 至 止

Phất y tú thường;               黻 衣 繡 裳

Bội ngọc tương tương,      佩 玉 將 將

Thọ khảo bất vong!           壽 考 不 亡

 (Hứng dã)                興 也

 Chung Nam trên ấy có gì?

Nơi thì lởm chởm, nơi thì phẳng phiu.

     Quân vương nghìn dặm đìu hiu,

Uy nghi lễ phục tơ thêu rỡ ràng.

     Châu cài ngọc giắt rền vang,

Ước gì người được thọ tràng muôn năm.

(Chung nam: 2 bài, mỗi bài 6 câu.)
 

HUỲNH ĐIỂU (Tần phong 6)

黃 鳥 (秦 風 第 六)

Giao giao huỳnh điểu,         交 交 黃 鳥

Chỉ vu cức.                       止 于 棘

Thùy tòng Mục Công?        誰 從 穆 公

Tử Xa Yêm Tức.                 子 車 奄 息

Duy thử Yêm Tức,               維 此 奄 息

Bách phu chi đặc.                百 夫 之 特

Lâm kỳ huyệt,                  臨 其 穴

Chúy chúy kỳ lật;                惴 惴 其 慄

Bỉ thương giả thiên,             彼 蒼 者 天

Triêm ngã lương nhân!       殲 我 良 人

Như khả thục hề,                如 可 贖 兮

Nhân bách kỳ thân!            人 百 其 身

 (Hứng dã)                興 也

     Nhởn nhơ huỳnh điểu lượn bay,

Nó bay nó đỗ trên cây gai rừng.

     Kìa ai đưa đám Mục Công?

Ấy chàng Yêm Tức vốn giòng Tử Xa.

     Ấy người xuất chúng hiền hòa,

Con người xuất chúng tài hoa khác vời.

     Tới mồ chàng bỗng rụng rời,

Xanh kia sao nỡ hại đời hiền nhân.

     Lấy gì đem chuộc cho cân,

Nếu như cho đổi, đổi trăm mạng người.

Giao giao huỳnh điểu,           交 交 黃 鳥

Chỉ vu tang.                      止 于 桑

Thùy tòng Mục Công?        誰 從 穆 公

Tử Xa Trọng Hàng.           子 車 仲 行

Duy thử Trọng Hàng,         維 此 仲 行

Bách phu chi phường.       百 夫 之 防

Lâm kỳ huyệt,                  臨 其 穴

Chúy chúy kỳ lật;                惴 惴 其 慄

Bỉ thương giả thiên,             彼 蒼 者 天

Triêm ngã lương nhân!       殲 我 良 人

Như khả thục hề,                如 可 贖 兮

Nhân bách kỳ thân!            人 百 其 身

 (Hứng dã)                興 也

     Nhởn nhơ huỳnh điểu nó bay,

Nó bay nó đậu chòm cây dâu rừng.

     Kìa ai đưa đám Mục Công,

Trọng Hàng chàng ấy vốn dòng Tử Xa.

     Trọng Hàng thực đáng con nhà,

Trăm nghìn hồ dễ mấy là ai hơn.

     Tới mồ chàng bỗng sợ run,

Xanh kia sao nỡ oán hờn hiền nhân.

     Lấy gì mà chuộc cho cân,

Một chàng đổi được đổi trăm mạng người.

Giao giao huỳnh điểu,          交 交 黃 鳥

Chỉ vu sở.                         止 于 楚

Thùy tòng Mục Công?       誰 從 穆 公

Tử Xa Châm Hổ.               子 車 鍼 虎

Duy thử Châm Hổ,              維 此 鍼 虎

Bách phu chi ngự.              百 夫 之 禦

Lâm kỳ huyệt,                 臨 其 穴

Chúy chúy kỳ lật;                惴 惴 其 慄

Bỉ thương giả thiên,            彼 蒼 者 天

Triêm ngã lương nhân!      殲 我 良 人

Như hà thục hề,                如 何 贖 兮

Nhân bách kỳ thân!          人 百 其 身

 (Hứng dã)                興 也

     Nhởn nhơ huỳnh điểu nó bay,

Nó bay đậu đến trên cây gai rừng.

     Kìa ai đưa đám Mục Công?

Ấy chàng Châm Hổ vốn dòng Tử Xa.

     Ấy chàng Châm Hổ con nhà,

Trăm người khôn địch, tài hoa khác vời.

     Tới mồ chàng bỗng rụng rời,

Xanh kia sao nỡ hại đời hiền nhân.

     Lấy gì đem chuộc cho cân,

Một chàng mà đổi, đổi trăm mạng người.

(Huỳnh điểu: 3 bài, mỗi bài 12 câu.)

THẦN PHONG (Tần phong 7)

晨 風 (秦 風 第 七)

Duật bỉ thần phâm,           鴥 彼 晨 風

Uất bỉ bắc lâm;                  鬱 彼 北 林

Vị kiến quân tử,               未 見 君 子

Ưu tâm khâm khâm.       憂 心 欽 欽

Như hà như hà?             如 何 如 何

Vong ngã thật đa!            忘 我 實 多

 (Hứng dã)             興 也

     Thần phong vun vút nó bay,

Nó về rừng bắc ngàn cây um tùm.

     Chàng từ xa cách nước non,

Lòng em thương nhớ mỏi mòn gầy hao.

     Trời ơi, trời hỡi, vì sao?

Chàng ơi chàng nỡ lòng nào quên em?

Sơn hữu bào lạc,                 山 有 苞 櫟

Thấp hữu lục bác;               隰 有 六 駁

Vị kiến quân tử,                   未 見 君 子

Ưu tâm mỵ lạc.                     憂 心 靡 樂

Như hà như hà?                 如 何 如 何

Vong ngã thật đa!              忘 我 實 多

 (Hứng dã)                興 也

     Núi cao bào lạc như nêm,

Dưới đồng lục bác lá ken rườm rà.

     Chàng từ chiếc bóng phương xa,

Lòng em sầu tủi xót xa bấy chầy.

     Vì đâu nên nỗi nước nầy,

Sao chàng đằng đẵng tháng ngày quên em!

Sơn hữu bào đệ                 山 有 苞 棣

Thấp hữu thụ toại;             隰 有 樹 檖

Vị kiến quân tử,                未 見 君 子

Ưu tâm như tuy.                憂 心如 醉

Như hà như hà?                如 何 如 何

Vong ngã thật đa!             忘 我 實 多

 (Hứng dã)                興 也

     Núi cao bào đệ như nêm,

Dưới đồng thu toại lá ken rườm rà.

     Chàng từ non nước phương xa,

Lòng em thương nhớ la đà bấy nay.

     Vì đâu nên nỗi nước nầy,

Sao chàng đằng đẵng tháng ngày quên em!

(Thần phong: 3 bài, mỗi bài 6 câu.)
 

VÔ Y (Tần phong 8)

無 衣 (秦 風 第 八)

Khởi viết vô y?                   豈 曰 無 衣

Dữ tử đồng bào.               與 子 同 袍

Vương vô hưng sư,          王 于 興 師

Tu ngã qua mâu,               修 我 戈 矛

Dữ tử đồng cừu.                與 子 同 仇

 (Phú dã)                   賦 也

     Phải chăng bạn thiếu áo dùng,

Áo tôi xin sẻ san cùng với anh.

     Nay vua tuyển tướng hưng binh,

Qua mâu tôi đã sắm sanh sẵn rồi.

     Cùng nhau ta sẽ sánh đôi,

Cùng nhau ta sẽ ra nơi sa trường.

Khởi viết vô y?                     豈 曰 無 衣

Dữ tử đồng trạch.               與 子 同 澤

Vương vô hưng sư,           王 于 興 師

Tu ngã qua kích,                 修 我 戈 戟

Dữ tử giai tác.                      與 子 偕 作

 (Phú dã)                   賦 也

     Phải chăng bạn thiếu áo dùng,

Áo trong xin sẻ san cùng với anh.

     Nay vua tuyển tướng hưng binh,

Này qua này kích sắm sanh sẵn rồi.

     Cùng nhau ta sẽ sánh đôi,

Cùng nhau ta sẽ ra nơi sa trường.

Khởi viết vô y?                    豈 曰 無 衣

Dữ tử đồng thường.           與 子 同 裳

Vương vô hưng sư,           王 于 興 師

Tu ngã giáp binh,                修 我 甲 兵

Dữ tử giai hành.                  與 子 偕 行

 (Phú dã)                   賦 也

     Phải chăng bạn thiếu áo dùng,

Quần tôi xin sẻ san cùng với anh.

     Nay vua tuyển tướng hưng binh,

Này binh này giáp sắm sanh sẵn rồi.

     Cùng nhau ta sẽ sánh đôi,

Cùng nhau ta sẽ vui tươi lên đường.

(Vô y: 3 bài, mỗi bài 5 câu.)
 

VỊ DƯƠNG (Tần phong 9)

渭 陽 (秦 風 第 九)

Ngã tống cữu thị,                 我 送 舅 氏

Viết chí Vị Dương.               曰 至 渭 陽

Hà dĩ tặng chi?                    何 以 贈 之

Lộ xa thặng hoàng.            路 車 乘 簧

 (Phú dã)                   賦 也

     Cậu đi quyến luyến ta đưa,

Tiễn đưa mãi đến bên bờ Vị Dương.

     Lấy chi làm chút lễ thường,

Cỗ xe với bốn ngựa vàng xin dâng.

Ngã tống cữu thị,                   我 送 舅 氏

Du du ngã tư.                         悠 悠 我 思

Hà dĩ tặng chi?                     何 以 贈 之

Quỳnh khôi ngọc bội.          瓊 瑰 玉 佩

 (Phú dã)                    賦 也

     Cậu đi quyến luyến ta đưa,

Nỗi riêng riêng những ngẩn ngơ bùi ngùi.

     Lấy gì kỷ niệm chia phôi,

Xin đem ngọc bội, quỳnh khôi tặng người.

(Vị Dương: 2 bài, mỗi bài 4 câu.)
 

QUYỀN DƯ (Tần phong 10)

權 輿 (秦 風 第 十)

Ư ngã hồ!                         於 我 乎

Hạ ốc cừ cừ;                        夏 屋 渠 渠

Kim dã, mỗi thực vô dư.              今 也 每 食 無 餘

Vu ta hồ,                        于 嗟 乎

Bất thừa quyền dư!           不 承 權 輿

 (Phú dã)                   賦 也

Nhớ hồi nào nhà cao cửa rộng,

Thế mà nay ăn cũng chẳng thừa.

     Chuyện đời đã cám cảnh chưa,

Ngày nay đâu có như xưa mà hòng!

Ư ngã hồ!                        於 我 乎

Mỗi thực tứ quỹ;                 每 食 四 簋

Kim dã, mỗi thực bất bão.          今 也 每 食 不 飽

Vu ta hồ,                       于 嗟 乎

Bất thừa quyền dư!          不 承 權 輿

(Phú dã)                   賦 也

Nhớ hồi nào bữa đong tứ quỹ,

Thế mà nay ăn chỉ lửng lòng.

     Tình đời có cám cảnh không,

Ngày nay đâu dễ mà hòng như xưa!

(Quyền dư: 2 bài, mỗi bài 5 câu.)

(Tần quốc có 10 thiên, 27 bài, 181 câu.)

秦 國 十 篇. 二 十 七 章. 一 百 八 十 一 句.

KINH THI » mục lục » 1  2  3  4  5  6  7  8  9  10  11