THUYẾT QUÁI

Nhân Tử Nguyễn Văn Thọ & Huyền Linh Yến Lê

» Dịch Kinh Đại Toàn » chương 1  2  3  4  5  6  7  8  9  10  11

CHƯƠNG VI

(Chương VI. Độc Tiết)

Sự biến hóa của Ngũ Hành (Hậu Thiên Bát quái),

và sự hòa hợp Âm Dương (Tiên Thiên Bát quái),

là nguồn gốc sinh ra mọi hiện tượng.

Độc Tiết.

神 也 者. 妙 萬 物 而 為 言 者 也. 動 萬 物 者. 莫 疾 乎 雷. 撓 萬 物

者. 莫 疾 乎 風. 燥 萬 物 者. 莫 熯 乎 火. 說 萬 物 者. 莫 說 乎 澤. 潤

萬  物 者 . 莫 潤 乎 水. 終 萬 物 始 萬 物 者 .莫 盛 乎 艮. 故 水 火 相 逮 . 雷 風 不 相 悖. 山 澤 通 氣. 然 後 能 變 化. 既 成 萬 物也

 Thần dã giả. Diệu vạn vật nhi vi ngôn giả dã. Động vạn vật giả. Mạc tật hồ lôi. Nhiễu vạn vật giả. Mạc tật hồ phong. Táo vạn vật giả. Mạc hãn hồ hỏa. Duyệt vạn vật giả. Mạc duyệt hồ trạch. Nhuận vạn vật giả. Mạc nhuận hồ thủy. Chung vạn vật thủy vạn vật giả. Mạc thịnh hồ Cấn. Cố thủy hỏa tương đãi. Lôi phong bất tương bội. Sơn trạch thông khí. Nhiên hậu năng biến hóa. Ký thành vạn vật dã.

Dịch.

Thần làm linh động muôn loài,

Nhờ Thần, vạn vật trên đời nhởn nhơ.

Làm cho vạn vật được đà,

Không gì hơn Sấm, đẩy đưa muôn loài.

Làm cho tản mạn khắp nơi,

Không gì hơn Gió, ngược xuôi bay cùng.

Làm cho vạn vật ấm lòng,

Không gì hơn Lửa, nấu nung muôn loài.

Làm cho vạn vật sướng vui,

Không gì êm đẹp hơn nơi hồ Đầm.

Làm cho vạn vật thấm nhuần,

Không gì hơn Nước, xa gần láng lai.

Làm cho thông suốt đầu đuôi,

Không gì bằng Cấn, xong xuôi thành toàn.

Cho nên Nước, Lửa giao hoan,

Sấm vang, Gió cuốn đôi đàng giúp nhau.

Khí Đầm, khí Núi tương giao,

Rồi ra biến hóa, thấp cao, xa gần.

Làm cho vạn vật xoay vần,

Làm cho vạn vật thành thân, thành toàn.

Các nhà bình giảng Chương này cho rằng: nhân Hậu Thiên mà suy ra Tiên Thiên. Vạn vật biến hóa là nhờ có Thần hoạt động bên trong. Sấm, Gió, Lửa, Nước, Đầm, Núi là những phương thức hoạt động của Thần.

Sấm kích động vạn vật. Gió làm tản mạn vạn vật. Lửa sưởi ấm vạn vật. Đầm làm cho vạn vật sướng vui. Nước đượm nhuần vạn vật. Cấn đánh dấu chung cuộc biến hóa, đánh dấu sự thành toàn của vạn hữu, đồng thời lại khai nguyên một chu kỳ mới.

Sấm Gió là Mộc. Lửa là Hỏa. Đầm là Kim.

Nước là Thủy. Cấn là Thổ.

Ngũ Hành ở trên, là những hoạt lực sinh biến hóa. Sự biến hóa có được , chính là nhờ sự cộng tác hòa hài của Âm Dương. Vì thế mới nói: Nước Lửa bổ sung nhau. Sấm Gió không cản trở nhau. Khí Đầm, Khí Núi thông nhau.

» Dịch Kinh Đại Toàn » chương 1  2  3  4  5  6  7  8  9  10  11