DỊCH KINH YẾU CHỈ

Hướng đi của Thánh nhân

Nhân Tử Nguyễn Văn Thọ & Huyền Linh Yến Lê

Mục lục | Lời nói đầu | Phần 1  2  3  4  5  6  7  8  9 | chương 1  2  3  4  5  6  7  8 | phụ lục 1 2 | STK


Phần 4

THÁI CỰC LUẬN

Phụ lục 2 

ÍT NHIỀU BÀI THƠ VỊNH THÁI CỰC

I

Thái Cực, Kim Đơn có khác gì [1]

Tinh toàn vằng vặc, tỏa quang huy [2]

Nơi ấy sắc không, không mắc míu [3]

Quang minh muôn thủa, chẳng suy vi [4]

II

Thái Cực âu đành Thiên Địa Tâm,[5]

Mở trời dựng đất há qua phân [6]

Chia chia, hợp hợp, tùy thời tiết [7]

Muôn vàn chuyển dịch vẫn êm rầm [8]

III

Cánh cửa Âm Dương, cánh cửa Trời [9]

Ấp ôm Thái Cực, há chia phôi [10]

Huyền Quan, ướm hỏi nơi đâu tá?

Giữa lòng trời đất, giữa lòng người

IV

Lão tử giúp ta mở cửa trời,

Càn Khôn hạp tịch thấu cơ ngơi.

Băng qua Quái, Tượng vào Tâm Điểm,

Gốc gác Trường Sinh, rõ chốn nơi [11]

V

Đại đạo căn cơ, ít kẻ hay,

Trong tâm chẳng kiếm, kiếm Đông Tây,

Ta nay chỉ rõ Thần Tiên xứ,

Thái Cực trăng tròn chẳng vẩn mây  [12]

VI

Phân minh, biến hóa tại trung ương,

Chốn ấy, Huyền Châu vốn ẩn tàng.

Phản bản, qui căn, manh mối lộ

Thủ Trung, Bão Nhất, cố lo lường  [13]

VII

Phanh phui, rộng mở Khiếu Huyền Nguyên,

Vào nơi hỗn độn, thấu u huyền.

Định đem nước lửa về đoàn tụ.

Quyết bắt hổ long, phục cửu uyên  [14]

VIII

Thái Cực, Chân Tâm của đất trời,

Âm Dương biến hóa, ấy cơ ngơi [15]

Cơ mầu Tạo hóa, bằng thông tỏ [16]

Vạn Tượng mối manh, hết rối bời [17]

IX

Tạo hóa không Căn Đế,

Âm Dương có Bản Nguyên

Cơ vi huyền nhiệm ấy,

Phụ tử chẳng tương truyền

X

Vô hình, vô tượng, mơ mòng

Mịt mù, mà vẫn sáng trưng, rạng ngời.

Xây vần vạn tượng, vạn loài,

Hiệp hòa Tứ Tượng, muôn đời quang hoa.

Ngũ Hành thâu lại một nhà

Tam hoa hội tụ, sáng lòa vô biên.


CHÚ THÍCH

[1] Kim giả kiên cương, vĩnh cửu bất hoại chi vật.  Đơn giả viên mãn quang tịnh vô khuy chi vật.  Cổ Tiên tá Kim Đơn chi danh dĩ dụ Bản Lai Viên Minh Chân Linh Chi Tính dã.  Thử Tính tại Nhu tắc danh Thái Cực, tại Thích tắc danh Viên Giác, tại Đạo tắc danh Kim Đơn. 金 者 堅 剛 永 久 不 壞 之 物 . 丹 者 圓 滿 光 淨 無 虧 之 物 . 古 仙 借 金 丹 之 名 喻 本 來 圓 明 真 靈 之 性 也 . 此 性 在 儒 則 名 太 極 在 釋 則 名 圓 覺 在 道 則 名 金 丹 . — Tượng Ngôn Phá Nghi, quyển hạ, trang 1.

[2] Viên đà đà, quang chước chước.  圓 陀 陀 光 灼 灼 .

   Tịnh khỏa khỏa, xích sái sái. 淨 倮 倮 赤  洒 洒 .— Ib. 1a.

[3] Sắc không bất trước. 色 空 不 著 .— Ib 1a.

[4] Thành minh kiêm cai. 誠 明 兼 該 .— Ib. 1a.

[5] Thái Cực giả thiên tâm dã. 太 極 者 天 心 也 .— Đạo Nguyên Tinh Vi Ca, quyển hạ, 52a.

[6] Phù sản vạn vật giả, do thử Thái Cực chi trung nhất điểm dương tinh phát sinh. 夫 產 萬 物 者, 由 此 太 極 之 中 一 點 陽 精 發 生 .— Đạo Nguyên Tinh Vi ca, quyển hạ, trang 52a.

[7] Hợp chi, thiên địa đồng nhất Thái Cực, phân chi, vạn vật các nhất Thái Cực, nhi Thái Cực hà phán chi hữu. 合 之 天 地 同 一 太 極 , 分 之 萬 物 各 一 太 極 而 太 極 何 判 之 有 .— Xướng Đạo Chân Ngôn, trang 8b.

[8] Viết Vô Cực nhi Thái Cực, Tạo hóa lưu hành chi thể, vô thời hưu tức.  曰 無 極 而 太 極, 造 化 流 行 之 體, 無 時 休 息 .— Tạ Vô Lượng, TQTHS  III, thượng, trang 9.

[9] Nguyên Quan tức Nguyên Tẫn chi biệt danh, nhân kỳ Âm Dương tại thử, cố vị Nguyên Tẫn Môn.  Nhân kỳ nguyên diệu bất trắc, cố vị Nguyên Quan khiếu. 原 關 即 元 牝 之 別 名, 因 其 陰 陽 在 此, 故 謂 元 牝 門 . 因 其 元 妙 不 測 故 謂 元 關 竅.— Tượng Ngôn Phá Nghi, quyển hạ, trang 2a.

[10]Thử khiếu phi phàm khiếu,                          此 竅 非 凡 竅

Càn Khôn cộng hợp thành,                        乾 坤 共 合 成

Danh vi thần khí huyệt,                                名 為 神 氣 穴

Nội hữu Khảm Ly tinh.                                 內 有 坎 離 精

Tượng Ngôn Phá Nghi, quyển hạ, trang 2a.

[11] Phỏng theo bài thơ sau, trong Kim Đơn Đại Thành Tập, tr. 10a. 

Lão Tử minh khai chúng diệu môn,          老 子 明 開 眾 妙 門

Nhất khai nhất hạp ứng Càn Khôn           一 開 一 闔 應 乾 坤

Quả ư võng tượng vô hình xứ,                   果 於 罔 象 無 形 處

Hữu cá trường sinh bất tử côn .                 有 個 長 生 不 死 根

[12] Phỏng theo bài thơ trong Kim Đơn Đại Thành Tập, trang 12a 

Đại Đạo căn kinh thức giả hi,                     大 道 根 莖 識 者 稀

Thường nhân nhật dụng thục năng tri     常 人 日 用 孰 能 知

Vị quân chỉ xuất thần tiên quật                  為 君 指 出 神 仙 窟

Nhất khiếu loan loan tự nguyệt mi .          一 竅 灣 灣 似 月 眉

[13] Phỏng theo bài thơ trong Kim Đơn Đại Thành Tập, trang 13a 

Nhất nhị Phục Lâm dưỡng hỏa,               一 二 復 臨 養 火

Thố kê mộc dục tiềm tàng                         兔 雞 沐 浴 潛 藏

Phân minh biến hóa tại trung ương,        分 明 變 化 在 中 央

Kết tựu huyền châu phiến hướng.           結 就 玄 珠 片 餉

Hoàn phản,  qui căn, thoát thể                 還 返 歸 根 脫 體

Thủ thành bão nhất đề phường               守 成 抱 一 堤 防

Huỳnh Đình lai vãng thị tầm thường        黃 庭 來 往 是 尋 常

Hoảng hốt chi trung túng phóng .            恍 惚 之 中 縱 放

[14] Phỏng theo một bài thơ trong Hoàn Nguyên Thiên, trang 2a: 

Tạc phá huyền nguyên khiếu,                 鑿 破 玄 元 竅 

Xung khai hỗn độn quan,                         沖 開 混 沌 關

Đãn tri phanh thủy hỏa                             但 知 烹 水 火

Nhất nhiệm hổ long bàn.                          一 任 虎 龍 蟠

[15]Tạo hóa vô Căn Đế                                    造 化 無 根 蒂

 Âm Dương hữu Bản Nguyên                  陰 陽 有 本 源

Giá ta chân diện xứ                                    這 些 真 面 處

Phụ tử bất tương truyền                             父 子 不 相 傳

Hoàn Nguyên Thiên, trang 3a.

[16] Thiên cơ thâm viễn, huyền diệu nan trắc. 天 機 深 遠 玄 妙 難 測 .— Kim Đơn Đại Thành Tập, trang 21a.

[17] Cẩu phi đỗng hiểu Âm Dương, thâm đạt Tạo hóa, an năng tạc khai hỗn độn, thái thiên địa phụ mẫu chi căn, nhi vi đại Đơn chi cơ. 苟 非 洞 曉 陰 陽, 深 達 造 化, 安 能 鑿 開 混 沌, 採 天 地 父 母 之 根, 而 為 大 丹 之 基 .— Ib. 20b.


Mục lục | Lời nói đầu | Phần 1  2  3  4  5  6  7  8  9 | chương 1  2  3  4  5  6  7  8 | phụ lục 1 2 | STK