» mục lục                                                       PHẦN II - BÌNH DỊCH

CHƯƠNG 18

TAM QUAN

三 關

A. KINH VĂN

1. Tam quan chi trung tinh khí thâm,

三 關 之 中 精 氣 深

2. Cửu vi chi nội, u thả âm.

九 微 之 內 幽 且 陰

3. Khẩu vi tâm quan, tinh thần ki,

口 為 心 關 精 神 機

4. Túc vi địa quan sinh mệnh phi.

足 為 地 關 生 命 棐

5. Thủ vi nhân quan, bả thịnh suy.

手 為 人 關 把 盛 衰

B. LƯỢC DỊCH

Ba cửa Tam quan, tinh khí thâm,

Chín cung đầu não, rất u sầm.

Miệng là tâm quan, chốt tinh thần,

Chân là địa quan, sinh mệnh hệ,

Tay là nhân quan, chủ hưng phế.

C. CHÚ THÍCH

Câu 1. Tam quan chi trung, tinh khí thâm.

三 關 之 中 精 氣 深

Tam quan 三 關:

(1) Hạ đan điền下 丹 田 (Quan nguyên 關 元) (Vụ Thành tử giải);

(2) Miệng, tay, chân (theo Huỳnh đình kinh);

(3) Minh đường 明 堂, Động phòng 洞 房, Đan điền 丹 田 (Nguyên Dương Tử 元 陽 子 giải);

(4) Ấn đường 印 堂, Trùng lâu 重 樓, Giáng cung 絳 宮 (theo Tiên học từ điển);

(5) Tam đan điền 三 丹 田, Nê Hoàn 泥 丸, Giáng cung 絳 宮, Hạ đan điền 下 丹 田 (Tử Hà 紫 霞 giải);

(6) Thái thanh 太 清, Thái tổ太 祖, Thái hòa 太 和.

Câu 2. Cửu vi chi nội, u thả âm.

九 微 之 內 幽 且 陰

Tử Hà giải đó là nơi Tiềm long vật dụng 潛 龍 勿 用, là nơi ở của Thần, cho nên rất là thâm sâu, kín nhiệm.

Câu 3. Khẩu vi tâm quan, tinh thần ki.

口 為 心 關 精 神 機

Bản Tử Hà: Khẩu vi Thiên quan, tinh thần ki 口 為 天 關 精 神 機.

Ki hay Cơ 機 là Then máy, là chủ chốt, là khu cơ (= xu cơ) 樞 機.

Câu 4. Túc vi địa quan, sinh mệnh phi.

足 為 地 關 生 命 棐

Phi 棐: Tử Hà giải là cái ghế; Vụ Thành Tử giải là cánh cửa.[1]

Câu 5. Thủ vi nhân quan, bả thịnh suy.

手 為 人 關 把 盛 衰

Bả thịnh suy 把 盛 衰: Nắm được thịnh suy trong tay.

D. BÌNH GIẢNG

Chương này ngắn nhưng khó giải.

Huỳnh Đình ngoại cảnh đề cập đến chương này bằng hai câu hết sức có ý nghĩa:

Tam quan chi gian, tinh khí thâm,

三 關 之 間 精 氣 深

Tử dục bất tử tu Côn Lôn. (Chương 6)

子 欲 不 死 修 崑 崙

Hai câu này khiến ta hướng về Côn Lôn, về đầu não, về Linh đài, về Nê Hoàn, về Chân nhất. Ta có thể bàn về chương này như sau:

Trong con người, có đủ tam tài: Thiên, Địa, Nhân, nên con người gồm thâu mọi biến hóa.

Trong con người có một nguồn năng lượng rất lớn tiềm tàng, nhưng nó ẩn trong tầng sâu con người (câu 1, 2).

Đại đạo chính là phát huy được đến cực độ các tiềm năng, tiềm lực ấy. (Các câu 3, 4, 5).

Ta cũng có thể nhân các chữ: Tinh thần ki 精 神 機, Sinh mệnh phi 生 命 棐, Bả thịnh suy 把 盛 衰, mà bình giải chương này như sau:

Đại đạo chính là tìm cho ra được cái gì làm chủ chốt của con người mình, của cuộc đời mình. Mà chủ chốt đây, chính là Thiên Chân, là Chân Nhất, nó tiềm ẩn ngay trong đầu não con người, trong thân hình con người. (Câu 1, 2, 3).

Thứ đến phải phát huy Thiên Chân ấy, phải thực hiện Thiên Chân ấy (Câu 4).

Tuy nhiên con người có quyền hoặc phát huy, hoặc sao lãng, phế hủy thiên chân ấy (Câu 5). Đúng như lời Mạnh Tử nói: Cầu tắc đắc chi, Xả tắc thất chi 求 則 得 之 捨 則 失 之 (Mạnh tử, tận tâm chương cú hạ).

Sách Kim Đan Đại Thành (tr. 3a, 3b) viết:

Hỏi: Chân Nhất là gì ?

Đáp: Người mà có thể đem Thiên Chân của mình, an vào trong Thiên Cốc, thế gọi là Chân nhất chi đạo.

Kim Động chủ 金 洞 主 nói: Chân Nhất ở Bắc Cực, ở Trung điểm Thái Uyên 太 淵.[2]

Huỳnh Đình nhiều lần bàn về Chân Nhất chi đạo 真 一 之 道.

Tử Đan 子 丹, Xích Thành Đồng tử 赤 城 童 子, hay Xích Tử 赤 子, hay Chân Nhân 真 人 hay Thái Thượng 太 上 chính là Chân Nhất 真 一, Nê Hoàn cung 泥 丸 宮 chính là Thiên Cốc 天 谷.

Hiểu được ý này là nắm được then chốt của Huỳnh Đình kinh, nắm được then chốt Kim Đan đại đạo 金 丹 大 道. Trong quyển sách nhỏ này, tôi đã nhắc đi nhắc lại rất nhiều lần chân lý giản yếu này. Hy vọng độc giả nhận ra dụng ý đó.

[1] Thuyết Văn Giải Tự phiên chữ 棐 là phỉ (phu vĩ thiết 敷 尾 切), nghĩa là giúp đỡ (棐, 輔 也 phỉ, phụ dã). Vương Lực giải 棐 phỉ /fei/ là: (1) giúp đỡ (phụ trợ 輔 助); (2) không, bất 不 (thông với chữ phỉ 匪); (3) giỏ tre (thông với chữ phỉ 篚); (4) cây phỉ (thông với chữ phỉ 榧). Khang Hi bảo gỗ cây phỉ có thể làm bàn ghế (khả vi kỷ 可 為 几), có lẽ Tử Hà giải theo ý này. Vụ Thành Tử giảng: Có lẽ là phi 扉 (cánh cửa): Phỉ hoặc vi phi 棐 或 為 扉 (có người bảo phỉ là cánh cửa).

[2] Vấn viết: Hà vị chân nhất. Đáp viết: Nhân năng tương tự kỷ Thiên Chân, an ư Thiên Cốc chi nội, nãi thử chân nhất chi đạo dã. Kim động chủ viết: Chân nhất giả tại ư Bắc cực thái uyên chi trung dã. 問 曰: 何 謂 真 一. 答 曰: 人 能 將 自 己 天 真, 安於 天 谷 之 內, 乃 守 真 一 之 道 也. 金 洞 主曰: 真 一 者 在 於 北 極 太 淵 之 中 也.