TRUNG DUNG TÂN KHẢO

Nhân Tử Nguyễn Văn Thọ

QUYỂN II: TRUNG DUNG BÌNH DỊCH

Chương 9

HAI ĐƯỜNG LỐI ĐẠO ĐỜI:

NHÂN ĐỨC VÀ TÀI CÁN (tt.)

第九章

子曰: 天下國家可均也; 爵祿可辭也; 白刃可蹈也; 中庸不可能也.

PHIÊN ÂM

Tử viết: «Thiên hạ quốc gia khả quân dã; tước lộc khả từ dã; bạch nhẫn khả đạo dã; Trung Dung bất năng dã.»

CHÚ THÍCH

- Thiên hạ 天下 = nước của thiên tử.

- Quốc 國 = nước của chư hầu.

- Gia 家 = gia tộc của công khanh.

- Quân 均 = Bình trị 平治 .

- Tước 爵 = chức.

- Lộc 祿 = bổng lộc (thời cổ cấp gạo, từ nhà Đường cấp tiền) (Trung dung kim thích, tr.16).

- Nhận 刃 = mũi nhọn của gươm giáo

DỊCH CHƯƠNG 9

Hai đường lối đạo đời: Nhân đức và tài cán

B. Tài cán (Talents)

Đức Khổng nói: Người có thể trị yên thiên hạ.

Người có gan từ bả vinh hoa.

Gươm trần người dám bước qua,

Trung Dung đạo ấy khó mà người theo.[1]

BÌNH LUẬN

Xem bình luận chung các chương 6, 7, 8, 9, 10 ở cuối chương 10.

CHÚ THÍCH

[1] Danh ngôn đối chiếu:

Chef, magistrat, puissant sont dignes d’honneur

Mais nul n’est plus grand que celui qui craint le Seigneur.

(L’Ecclésiaste 10,24; La Bible de Jérusalem)