ĐẠO ĐỨC
KINH
Nhân Tử Nguyễn Văn Thọ
khảo luận & bình dịch
»
mục lục
»
khảo luận
CHƯƠNG 71
TRI BỆNH
知 病
Hán văn:
知 不 知 上,
不 知 知 病. 夫 唯 病 病,
是 以 不 病. 聖 人不 病,
以 其 病 病, 是 以 不 病.
Phiên âm:
1. Tri
bất tri thượng, bất tri tri bệnh.
2. Phù
duy bệnh bệnh, thị dĩ bất bệnh.
3. Thánh
nhân bất bệnh, dĩ kỳ bệnh bệnh, thị dĩ bất bệnh.
Dịch xuôi:
1. Biết
điều không biết là cao. Không biết điều đáng biết là bệnh.
2. Biết
sợ bệnh, thì không bệnh.
3. Thánh
nhân không bệnh, vì biết sợ bệnh, thế nên không bệnh.
Dịch thơ:
1.
Biết điều không biết mới cao,
Mờ
điều đáng biết lẽ nào chẳng đau.
2.
Bệnh nàn mà biết lo âu,
Rồi ra
mới được trước sau khang cường.
3.
Thánh nhân bệnh hoạn chẳng vương,
Vì hay
phòng bệnh, nên thường khang an.
BÌNH GIẢNG
1. Người
đời thường biết đủ mọi chuyện tạp nhạp mà lại không biết chuyện quan
thiết nhất của đời mình; chuyện quan thiết đó là:
a. Bản
thể mình đồng nhất với bản thể thần minh, với Đạo với Lý Chân thường
vĩnh cửu.
b. Mình
có thể trở nên cao đại vô cùng vô tận, nếu thực hiện được Đạo, nếu liễu
đạt được Căn nguyên bản thể.
Điều đáng
biết ấy mà không biết thời thực là tai hại hết sức.
Ngoài ra,
nếu chúng ta biết vệ sinh, biết phòng bệnh, thì chúng ta cũng có thể
sống một đời sống khỏe mạnh hẳn hoi.
Đã đành
đời sống chúng ta chịu ảnh hưởng của di truyền (détermination
génotypique), nhưng nó cũng chịu ảnh hưởng lớn của sự điều động, của
hành vi chúng ta (détermination phénotypique). Đó là một điều mà lẽ phải
cũng như khoa học ngày nay đã công nhận.
Hiểu lẽ
ấy chúng ta sẽ hăng hái
tạo cho mình một đời sống càng ngày càng hoàn hảo hơn.
|